December

Nu gaat de tuin echt in rust, al kan je, als je hem in de tuin hebt, zeker genieten van de eerste gele trompetjes van de winterjasmijn. De bessen vallen nu in het oog. De vogels pikken de rozenbottels aan op zoek naar de zaden. Hulsttakken met bessen kun je nu reeds knippen voor kransen en kerstversiering. Bereid de tuin voor op de winter die nu snel zal komen.

• Laat alle water uit de buitenleidingen wegvloeien. Dek kranen af of bind een plastic zak rond de kranen zodat ze niet kunnen kapotvriezen.
• Stel een wisselteeltplan op voor de moestuin. Op dit ogenblik heb je er immers nog een idee van waar alle groenten stonden en hoe de indeling van de bedjes was.
• Artisjokken, rozemarijn en andere gevoelige groenten en kruiden kun je best naar een koude bak brengen.
• Breng verse stalmest aan maar alleen op het stuk waar volgend jaar de kolen en de bladgewassen komen.
• Spit nog bij zacht weer. Doe het rustig om je rug te sparen.
• Steek in de vijver een takkenbos of enkele samengebonden rietstengels en leg op het water een paar plastic ballen die de ijsdruk zullen opvangen. Dat laatste is vooral nodig als je een gemetste of betonnen vijver bezit. Laat de vijver verder met rust, liefst tot begin april. En loop vooral niet over een bevroren vijver. Hak er evenmin een wak in.
• Dek zware terracotta potten die leeg, maar moeilijk te verplaatsen zijn af met een stuk hout waarover je een vel plastic bindt.
• Zet nu de bloembollen in pot zoals de narcissen, waarvan de neus enkele cm boven de potrand uitkomt langzamerhand wat warmer, wanneer je ze straks in reeds in huis wenst te zien bloeien.
• Geef het tuingerief een grondige schoonmaak- en onderhoudsbeurt. Olie de stelen van spaden en harken in met lijnolie en vet de ijzeren messen van de schoffels en de spadenbladen in.
• Stop op het einde van de maand met het intafelen van witloof.
• Zaai tuinkers in bakjes op de vensterbank.
• Controleer bij aankoop de kwaliteit van de kerstboom. Schud krachtig met de boom: er mag dan geen naaldval voorkomen.
• Loop eens door de tuin en bestel planten die boeiend zijn in de barre wintertijd. Op zachte dagen kun je de winterbloeiers die het op een terras in pot uithouden nog potten. Gebruik wel uitsluitend winterharde potten en kuipen.
• Beloop zo min mogelijk het bevroren gazon.

In december is er altijd wel een ochtend waarop de tuin en het landschap feeëriek uit de kille nevels ontwaken. Elk takje, elke twijg, stengel of bloem is dan witberijpt; de stilte tastbaar. Geen vogel die kweelt. De tuin begint aan zijn winterslaap.

Winterse silhouetten

Wie zijn borders niet helemaal heeft kortgeknipt, kan nu genieten van de rijp en straks van de sneeuw die zich op de stijve bloemstengels van Phlomis, stokrozen, Ligularia en andere stevige planten, alvast voor even vasthecht. Vele mensen houden van de winterse silhouetten van kaardenbol en hortensia, van siergrassen als prachtriet en hangende zegge.
En boven deze silhouetten laat de sierkers Prunus subhirtella ‘Autumnalis Rosea’ al enkele bloempjes aan haar takken ontluiken. Wat voor weer het ook is, die najaarsafspraak mist deze sierkers nooit. Vanaf begin december opent de boom mondjesmaat zijn bloemen. En soms, wanneer het ’s winters plots zacht wordt, geeft hij nog een tussendoortje. In april concurreert zijn uitbundige lentebloei met de andere sierkersen. Er bestaan haast geen bomen of struiken met een vergelijkbaar lang bloeiseizoen! De bloemen zijn van een teer roze en geuren zachtjes naar zoete amandelen.

Regen en natte sneeuw vallen op vergane borders. In de tuin houden de wintergroene struiken de structuur in ere. Lichtpuntjes zijn er wel in deze donkere tijd. De winterjasmijn levert elk jaar bloeiende twijgen voor de kersttafel.

Bloei op de vensterbank

Het tuingerei gaat op stal, grasmaaiermessen en spadenbladen worden ingevet, de tuinwaterleiding loopt leeg. In de winterberging worden de planten nauwlettend in het oog gehouden en ook de kamerplanten vragen extra aandacht.
En wanneer je geen genoegen met ijsbloemen op de ruiten dan kun je de bloemenwinkels afschuimen en allerhande bloeiende kamerplanten op de kop tikken. Onder meer Kaapse viooltjes en pantoffelplantjes kunnen nu bloeiend gekocht worden. Sommige Begonia’s zijn winterbloeiers en dat geldt uiteraard ook voor Cyclamen en de eerste kamerazalea’s. Pas bij al deze planten de diepe-bord-methode toe. Schuif daarvoor een schaaltje met water onder de pot die je op een verhoogje plaatst, op een paar kiezelsteentjes bijvoorbeeld zodat het water uit de schaal niet door de potkluit kan worden opgezogen. Vul het water geregeld bij. De planten staan dan in een voortdurende zuil van vochtige lucht en kunnen met een beetje geluk lang doorbloeien.